Glas Naroda
Bibliografski podaci
Glas naroda, vanpartijski list nacionalne orjentacije, pojavio se u javnosti 1. decembra 1928. godine, kao nedeljnik na četiri strane. Poslednji broj je izašao 19. marta 1941. godine u trinaestoj godini postojanja lista. Prvi vlasnik i odgovorni urednik lista bio je Uroš Jovanović Kriger, penzionisani novinar iz Sombora. Od prvog do poslednjeg broja list je štampan u štampariji Stevana Stojačića u Somboru. Uredništvo lista je vremenom promenilo više adresa, od Jorgovanske ulice br. 15, ulice Zmaj Jove br.1, Braće Mihajlović br. 16, do ulice Zlatne grede br. 17-19, gde se nalazila i štamparija. Zbog nemogućnosti da materijalno izdržava list, promene režima od 6. januara 1929. godine, i zbog strožijeg Zakona o štampi, Kriger ga prodaje svom štamparu Stevanu Stojačiću koji se potpisuje kao vlasnik i urednik od broja 15 iz 1929. godine. List ostaje nacionalno orjentisan, ali Stojačić na kraju 1932. godine uvidevši da nema očekivanu podršku, uredništvo predaje Josipu Mijiću, od broja 3 u šestoj godini izlaženja lista (21. januar 1933. godine), ali zadržavajući vlasništvo nad listom. Početkom 1935. godine Glas naroda prestaje biti režimski list, što predstavlja zaslugu novog urednika Lazara Plavšića (uredništvo nad listom je preuzeo od broja 6, osme godine izlaženja (9. februar 1935. godine)), nećaka Stevana Stojačića, člana ilegalnog rukovodstva komunističke partije. Njegovo angažovanje kao urednika nije bilo dugog veka, jer je tokom 1936. godine uhapšen. Posle Plavšića nekoliko brojeva je potpisivao i Petar Carev, a od broja 17 iz 1939. god pa do poslednjeg broja list je uređivao Božidar Mandić. Glas naroda do kraja svog postojanja ostao je list opozicionog duha.
Pokretanje i program
Posle parlamentarnih izbora 1927. godine, Sombor je ostao bez ijednog lista na srpskom jeziku. Tako je došlo do pokretanja Glasa naroda krajem sledeće, 1928. godine. U prvom broju lista od 1. decembra 1928. godine, vlasnik i glavni urednik Uroš Jovanović Kriger je napisao tekst pod naslovom Majko S.H.S. ne tim putem!, protestujući zbog diktatorskog režima u Kraljevini. Međutim, kada je diktatura ipak uvedena, u članku Raduj se majko S.H.S., Kriger hvali kralja kao i njegovog generala Živkovića. Moguće je da se Kriger ovim člankom bio izrugivao, jer je u javnosti bio poznat kao velik zajedljivac, i kao novinar koji zauzima veoma oštar pravac. Kao urednik često je objavljivao neproverene informacije, tako da su novinske strane bile pune ispravki, otvorenih pisama, kritičkog obraćanja uredništvu, a često je dobijao i tužbe ( Srpska štampa u Vojvodini : 1918-1941 / Dušan Popov, Novi Sad, 1983). Držeći nacionalni kurs Kriger se tokom 1929. godine pisanjem u novinama obraćao kraljevskoj vladi napominjujući pri tom da novo vreme traži i nove ljude, i skretao joj pažnju na loše pojave iz partizanskog doba koje se ponovo javljaju.
Kao pobornici današnjeg idealnog doba: pravde, poštenja i ekspeditivnosti, nailazimo na oportuno, da skrenemo pažnju na izvesne pojave, koje su od opšteg značaja, a čije se poreklo datira još iz starog partizanskog doba. Novo doba traži nove ljude, novi ljudi stvaraju nov život, a nov život ne poznaje anagonizam individualni, pokrajinski ili plemenski, već veličinu države: Srba, Hrvata i Slovenaca.
Člankom Mojim prijateljima iz broja 15, druge godine izlaženja lista, Kriger se oprostio sa čitaocima.
Stevan Stojačić, kao urednik, ostaje prorežimski orjentisan, ali iz lista izostavlja svaku ličnu polemiku i kritiku, držeći se stroge objektivnosti u izveštavanju. Naročito je osetljiv bio prilikom pisanja o socijalnim pitanjima. Prilikom preuzimanja lista pozivao je na saradnju lokalne prosvetne i nacionalne radnike.
Sombor nije imao ni jedan srpski list sve dok nije pokrenut Glas naroda. Pošto bivši vlasnik zbog materijalnih teškoća nije mogao dalje da izdaje list, odlučio sam da ga preuzmem, i da mu dam jedan čisto nacionalan pravac, i da stvorim od njega objektivno-informativan i poučan list u svim granama našeg nacionalnog, prosvetnog, kulturnog i ekonomskog života.
Stojačić se na razne načine dovijao da privuče čitaoce. Jedno vreme je štampao Poljoprivredni pregled te je time i broj stranica lista povećao na 6, pa čak i na 8, ali nije uspeo da poveće tiraž.
I pored stalnih poziva imao je malo stručnih saradnika. List je slao mnogim somborskim intelektualcima, ali se mali broj njih na list i pretplatio. Zbog slabe podrške, list početkom 1933. godine predaje dotadašnjem saradniku Josipu Mijiću.
Novi urednik nastavlja sa nacionalnom politikom. U uvodnim člancima koje je pisao bavio se unutrašnjim problemima u uređenju države, ali i osvrtom na politiku drugih zemlja, naročito aspiracijama susedne Mađarske. Kako je nekad podržavao stavove JRSD, Mijić istim kursom nastavlja i kao pristalica novoformirane Jugoslovenske nacionalne stranke.
Početkom 1935. godine, list je izašao iz senke režima, i više se orjentisao na lokalne pojave i događaje. Takav zaokret je zasluga novog urednika Lazara Plavšića, koji se kratko vreme zadržao u listu, jer biva uhapšen kao član komunističkog pokreta.
Nekoliko sledećih brojeva je potpisivao Petar Carev.
Novi glavni urednik, Božidar Mandić, list je nastavio da uređuje u opozicionom duhu, stajući upotpunosti na staranu siromašnih radničkih slojeva.
Izlaženje i tiraž
Glas naroda je izlazio redovo od 1. decembra 1928. do 19. marta 1941. godine svake subote. U toku izlaženja nije menjao format, ali broj strana jeste, od 4 strane koliko je brojao najčešće, pa sve do 8 strana kada je obilovao raznim prilozima, vestima, oglasima i dražbenim objavama. Zaglavlje se menjalo utoliko što se kao dodatak naslova umesto nedeljni vanpartijski list, kojeg je nosio od prvog broja, pojavio dodatak nedeljni list za nacionalu politiku, ali se i on nakon nekog vremena izgubio (od broja 20, treće godine izlaženja lista). Uz velike napore održavo se tiraž lista od 400 do 500 primeraka, iako je za vreme svog izlaženja ubrajan među najbolje uređivane srpske listove van Beograda.
Saradnici i plan lista
Ne računajući anonimne priloge, kao ni one iz uredničkog pera u listu su sarađivale mnoge javne ličnosti, npr. Radivoj Simonović, Vasa Stajić, Bogoljub Jevtić, Vaso Zrnić, Pavle Terzin, Sava Kanurić, Triva Militar, Stevan Konjović i drugi.
List je negovao feljton ( Somborska štampa na srpskom jeziku između dva svetska rata / Rastko Stokanov // Dometi, Sombor, 2003), a od stalnih rubrika tu su bile vesti, strane i domaće, vesti iz književnosti uz po koji prozni tekst, kao i sportski izveštaji.
Za vreme uredništva Stevana Stojačića i Josipa Mijić list je često donosio članke iz beogradskeih listova Narodna odbrana i Pravda, za vreme Lazara Plavšića i iz lista Jadranska straža.